چرا کنار گذاشتن عادت لمس صورت سخت است

سازمان جهانی بهداشت همزمان با شیوع ویروس کرونا در تمام جهان سه توصیه پزشکی برای جلوگیری از شیوع این بیماری به مردم ارائه کرد: پرهیز از تجمعات بزرگ، شستن مرتب دستان و دست نزدن به صورت. اما همین کار ساده امکان پذیر نیست و مردم نمی توانند صورت شان را لمس نکنند. اعمال روتین که به صورت ناخودآگاه انجام می شوند در دسته عادت های ما قرار می گیرند که دست زدن به صورت نیز یکی از آن هاست. ما خاراندن صورت را بدون فکر کردن انجام می دهیم و این کار بسیار ساده و پیش پاافتاده ،کاملا غیرارادی است.

بیایید نگاهی علمی به ساختار پوست صورت داشته باشیم ، روی پوست تعداد زیادی گیرنده عصبی و غشای مخاطی وجود دارد که می توانند باعث ایجاد حس خارش شوند. حرکاتی که ما برای لمس و خارش اعضای بدن انجام می دهیم حاصل سال ها تمرین و تکرار است که در ناخودآگاه ما ثبت شده و وقتی حواسمان نیست این کار را بارها و بارها انجام می دهیم.

حالا ما باید از کاری که بصورت غیرآگاهانه انجام می دادیم بصورت آگاهانه جلوگیری کنیم که به نظر سخت می آید. شنیده اید که می گویند ترک عادت موجب مرض است.

برای کنار گذاشتن عادت باید رویه ای خاص را تمرین و تکرار کرد تا جایگزین عادت فعلی شود. مثلا هنگام عطسه دست را جلوی صورت بگیریم ، این کار با تمرین مداوم به عادت تبدیل می شود و شما بعدها هنگامی که عطسه می کنید به صورت ناخودآگاه دستتان را جلوی صورت می گیرید.

برای کنار گذاشتن عادت خارش صورت نیز می توانیم یک دستمال در جیبمان قرار دهیم و با استفاده از آن صورت را بخارانیم یا با مداد این کار را انجام دهیم تا به مرور زمان تبدیل به عادت شود. اما اگر بخواهید هنگامی که خارش ایجاد شد از خاراندن پرهیز کنید ، بالاخره بدن تان شما را شکست می دهد و این کار را انجام می دهید ، تنها راه چاره جایگزین یک عادت با عادت دیگر است.

مایکل هالزورث، استاد علوم رفتاری در دانشگاه کلمبیا که زمانی مشاور دولت بریتانیا بود، می‌گوید که تبدیل توصیه به عمل واقعا کار سختی است. ایجاد تغییر در کارهایی که ناخودآگاه اتفاق می‌افتند مشکلی قدیمی است. ترغیب مردم به شستن مرتب دست‌هایشان به مراتب راحتتر از این است که از آن‌ها بخواهیم کمتر به صورتشان دست بزنند. اگر صرفا به مردم بگویید که فلان کار ناخودآگاه را نکنند موفق نخواهید شد. البته آقای هالزورث عقیده دارد که برخی از روش‌ها می‌توانند مثمر ثمر باشند. یکی از آن‌ها توجه کردن به دفعاتی است که به صورتمان دست می‌زنیم.

به گفته او “وقتی یک نیاز بالینی مانند خارش هست، می‌توانیم رفتار دیگری اتخاذ کنیم. مثلا از ساعد یا بازو برای این کار استفاده کنیم. شاید ایده‌آل نباشد، ولی خطر کمتری دارد.”