علت سندرم خوردن شبانه و راه پیشگیری و درمان این عارضه
سندرم خوردن شبانه (NES، Night Eating Syndrome) بیماری است که با بی اشتهایی صبحگاهی، پرخوری عصرگاهی و شبانه و بیخوابی همراه است.
صبح بخیر _ سندرم خوردن شبانه (NES، Night Eating Syndrome) بیماری است که با بی اشتهایی صبحگاهی، پرخوری عصرگاهی و شبانه و بیخوابی همراه است. در افراد مبتلا میزان ملاتونین کاهش می یابد ، با ما همراه باشید تا در این باره بیشتر بدانید.
سندرم خوردن شبانه چیست و چگونه درمان میشود؟
از هر ۱۰ نفر فرد مبتلا به چاقی یک نفر دچار سندروم خوردن شبانه است. نوعی اختلال غذا خوردن که باعث بیدار شدن بیمار از خواب شبانه برای غذا خوردن در طول شب میشود به طوری که فرد نمیتواند بخوابد یا از خواب بیدار شده و تا غذا نخورد نمیتواند دوباره بخوابد.
سندرم خوردن شبانه نوعی اختلال غذایی است که فرد دچار شب خوری میشود و بیش از ۲۵ درصد میزان کالری مصرفی روزانه را بعد از شام دریافت میکند و شبها برای خوردن غذا از خواب بیدار میشود. شیوع پرخوری شبانه در ایالات متحده ۱.۵ درصد است. این سندروم در واقع ترکیبی از شب خوری و مشکلات خواب است که فرد بیشتر از میزان مورد نیاز غذا میخورد.
سندروم خوردن شبانه (پرخوری شبانه)
سندروم خوردن شبانه (NES) نوعی اختلالات تغذیه ای است که با مشکلات بیخوابی همراه میشود. فرد مبتلا به پرخوری شبانه در طول شب چند بار برای غذا خوردن از خواب بیدار میشود. عدم درمان این اختلال مشکلات زیادی برای بیمار به همراه دارد به طوری که باعث چاقی زیاد میشود. بهعلاوه اینکه ریسک بیماریهایی مانند دیابت و فشار خون بالا را هم تشدید میکند. افرادی که سندروم خوردن شبانه دارند اگر غذا نخورند شبها نمیتوانند بخوابند.
به علاوه اینکه هیچ کنترلی نسبت به میل و اشتهای خود در طول شب ندارند. مبتلایان به پرخوری شبانه معمولا از افسردگی یا اضطراب رنج میبرند که شبها بدتر هم میشود. معمولا پزشکان روشهای درمانی ترکیبی داروهای ضدافسردگی، درمان رفتاری شناختی و تکنیکهای اصلاح الگوی خواب و خوراک را برای درمان این بیماری تجویز میکنند.
علائم سندرم خوردن شبانه
علائم پرخوری شبانه معمولا چند هفته یا چند ماه ادامه دارند و شامل موارد زیر میشوند:
از خواب بیدار شدن برای خوردن غذا: افراد مبتلا معمولا بیش از چهار بار در هفته از بیخوابی رنج میبرند و گاهی چند بار در شب برای غذا خوردن از خواب بیدار میشوند. آنها احساس میکنند باید معده سیری داشته باشند تا بتوانند دوباره به خواب بروند.
مصرف کالری بالا در شب: افراد مبتلا به این اختلال بیش از ۲۵٪ از میزان غذای روزانه خود را در شب مصرف میکنند. معمولا شب قبل از خواب، در طول شب یا در هر دو حالت غذا میخورند. به جای خوردن یک وعده غذای بزرگ، بسیاری از افراد مبتلا به شب خوری در طول شب وعدههای کوچک یا میان وعدههای حاوی کالری بالا، کربوهیدرات یا شکر میخورند.
کاهش اشتها در طول روز: هیپرفاژیا (گرسنگی شدید و بیش از حد خوردن) اواخر عصر و در طول شب رخ میدهد. افراد مبتلا معمولا میلی به خوردن صبحانه ندارند و برخی حتی تا بعد از ظهر احساس گرسنگی نمیکنند.
افسردگی و اضطراب: شرایط سلامت روانی مانند افسردگی و اضطراب اغلب همراه با این اختلال رخ میدهند. افراد مبتلا احساس میکنند که کنترلی روی غذا خوردنشان ندارند و احساس شرم، افسردگی یا خجالت میکنند.
علل سندروم خوردن شبانه
پرخوری شبانه نوعی بیماری اعصاب و روان است. علت اصلی بروز سندروم خوردن شبانه مشخص نیست اما عوامل زیر میتوانند باعث ایجاد این بیماری شوند:
اختلال ساعت زیستی بدن: ساعت زیستی بدن ساعت خستگی، بیداری و گرسنگی را تعیین میکند. ساعت داخلی بدن افراد مبتلا به شب خوری به درستی کار نمیکند. بدن هورمونهایی را آزاد میکند که باعث میشوند در شب به جای روز، گرسنه و بیدار شود.
ژنتیک: این بیماری میتواند ارثی باشد و به صورت خانوادگی منتقل شود.
سلامت روانی: بسیاری از افراد مبتلا از اختلالات خلقی مانند افسردگی و اضطراب نیز رنج میبرند.
سایر اختلالات: بیشتر افراد مبتلا به سندروم خوردن شبانه دارای سایر اختلالات تغذیهای و اختلالات مصرف مواد مخدر هستند و احتمالا هم از چاقی رنج میبرند.
رژیم غذایی در طول روز: گاهی اوقات ممکن است عدم دریافت کالری روزانه کافی باعث بروز پرخوری شبانه شود. افرادی که در طول روز میزان مصرف غذای خود را محدود میکنند، احتمالاً بیشتر پرخوری دارند.
راه های تشخیص سندروم خوردن شبانه
پزشک بعد از معاینه بالینی بررسی میکند که بیمار هر چند وقت یکبار شبها از خواب بیدار میشود و چطور میتواند دوباره بخوابد. به علاوه اینکه سلامت جسمی، مزاج، سلامت روان و احساسی بیمار را نیز معاینه میکند.
راه های درمان سندروم خوردن شبانه
شایعترین راههای درمان سندروم خوردن شبانه داروهای ضدافسردگی و درمان رفتاری شناختی است. نتایج مطالعات نشان میدهد که آموزش تمرینات تمدد اعصاب باعث جابجایی اشتهای شبانه به صبحها میشود. مصرف داروهای ضد افسردگی با حل مشکلات پرخوری شبانه میتواند اخلاق و مزاج بیمار را بهتر کرده و کیفیت زندگی را ارتقا دهد.
از دیگر روشهای درمان سندروم خوردن شبانه مصرف داروهای تقویت کننده یا ملاتونین است. معمولا پزشک راههای درمان ترکیبی را تجویز میکند یعنی در کنار داروهای ضدافسردگی و تراپی رفتار شناختی، اصلاح الگوی خواب و وعدههای غذا را توصیه میکند.
۱. درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری باعث کاهش قابل توجه هیپرفاژی عصرگاهی، تعداد دفعات غذا خوردن شبانه، کل کالری دریافتی و علائم افسردگی میشود. جالب تر اینکه، درمان شناختی رفتاری میزان غذا خوردن در طول مصرف شبانه را به حد قابل توجهی کاهش میدهد اما برای دوره بعد شام موثر نیست.
راه های تشخیص سندروم خوردن شبانه بررسی عادات غذایی بیمار است.پزشک بررسی میکند که بیمار هر چند وقت یکبار شبها از خواب بیدار میشود و چطور میتواند دوباره بخوابد.
۲. فتوتراپی (نوردرمانی)
نور درمانی با نور صبح با افزایش میزان سروتونین بدن یکی از روشهای درمان پرخوری شبانه است که میتواند باعث تغییر رفتار، بهبود مزاج و خلق و خو، رفع بی خوابی و علائم پرخوری شبانه شود. فتوتراپی روی ساعت داخلی بدن تاثیر گذاشته و باعث تنظیم چرخه غذایی و خواب زیستی میشود.
۳. درمان سندروم خوردن شبانه در طب سنتی
در طب سنتی بر تعادل بین بدن و ذهن و استفاده از گیاهان و روشهای طبیعی برای بهبود سلامتی تاکید میشود. درمان سندروم خوردن شبانه در طب سنتی شامل موارد زیر میشود:
استفاده از گیاهان آرامبخش: برخی گیاهان مانند لوندر(اسطوخودوس)، کامومیل و مریمگلی خواص آرامبخشی دارند که میتوانند به کاهش استرس و تسکین خواب کمک کنند. معمولاً در قالب اسانس گیاهان مورد استفاده قرار میگیرند و میتوانند از طریق ماساژ، اسپری یا تنفس عمیق مورد استفاده قرار گیرند.
روشهای آرامشبخش: تکنیکهایی مانند ماساژ، آروماتراپی، تمرینات تنفسی و مدیتیشن میتوانند به کاهش استرس و اعمال آرامش روی بدن کمک کنند.
تغییر سبک زندگی و روند خواب: ایجاد یک روال خواب منظم، محیط خواب مناسب (مانند تاریکی، سکوت و خنکی) و اجتناب از مواد محرک مانند قهوه، نیکوتین و الکل میتوانند به بهبود کیفیت خواب کمک کنند.
عوارض سندرم خوردن شبانه
افراد مبتلا به شب خوری اغلب از چاقی یا اضافه وزن زیاد رنج میبرند که همین امر باعث شده بیشتر در معرض بیماری قرار بگیرند. احتمال ابتلای این دسته از افراد به بیماریهایی مانند فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا بیشتر است. افراد با چاقی زیاد هم در معرض ریسک بیشتر بیماریهای قلبی، انواع سرطانها و بیماری کیسه صفرا قرار میگیرند. از دیگر عوارض سندروم پرخوری شبانه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
مشکلات گوارشی
سوزش سر دل
رفلاکس معده
کاهش کیفیت خواب
خستگی بیشتر و کاهش انرژی
استرس، افسردگی و مشکلات روحی و روانی
اختلال در زندگی روزمره
احتمال آسیب جسمی
راه های پیشگیری از سندرم خوردن شبانه
شواهد اولیه نشان میدهند که تمرینات آزادسازی عضلات برای افراد دچار شب خوری شبانه باعث میشود که اشتها و میل به خوردن در شبها به ساعات صبح و روز منتقل شود و احساسات منفی مانند افسردگی و اضطراب کم شوند. تنفس عمیق هم یکی دیگر از راههای پیشگیری از سندروم خوردن شبانه است. برخی راههای پیشگیری از سندروم خوردن شبانه عبارتند از:
رعایت روال خواب منظم تلاش کنید که الگوی خواب منظمی داشته باشید و همیشه در ساعت یکسان بخوابید و بیدار شوید.
ایجاد محیط خواب مناسب از روشنایی محیط مناسب، رنگهای آرامشبخش، کنترل دمای اتاق و استفاده از تخت و تشک مناسب برای محیط خوابتان کمک بگیرید.
اجتناب از مواد محرک مانند قهوه، نیکوتین و الکل قبل از خواب
مدیریت استرس مانند مدیتیشن، یوگا، تمرینات تنفسی و تکنیکهای آرامشبخش
فعالیتهای ورزشی منظم ورزش منظم به کیفیت خواب کمک میکند. انجام فعالیتهای ورزشی منظم، بدن را خسته کرده و باعث تسهیل خواب عمیقتر میشود. در هر صورت، از انجام ورزشهای سنگین در ساعات نزدیک به خواب خودداری کنید.
محدود کردن مصرف الکل و مواد مخدر مصرف الکل و مواد مخدر میتواند به شدت خواب را تحت تاثیر قرار دهد و باعث بیداری ناگهانی در شب شود. تلاش کنید مصرف این مواد را کاهش دهید و بهترین حالت آن است که به طور کامل از مصرف آنها خودداری کنید.
مشاوره حرفهای اگر سندرم خوردن شبانه برای شما مشکل ایجاد میکند، بهتر است با پزشک یا متخصص خواب مشورت کنید تا در مورد روشهای درمانی و تغییرات سبک زندگی شما را راهنمایی کنند.
علت سندرم خوردن شبانه و راه پیشگیری و درمان این عارضه
بیشتر بخوانید: