بایدها و نبایدهای رفتاری در برخورد با کودکان
گاهی به نظر می‌رسد که فرزند شما به طور ذاتی می‌داند چگونه دکمه‌های صبر شما را فشار دهد و شما را به نقطه انفجار برساند.
صبح بخیر _ در این لحظات حساس، واکنش‌های نامناسب شما می‌تواند پیامدهای منفی طولانی‌مدتی بر سلامت عاطفی و رفتاری فرزندتان داشته باشد. تربیت فرزند کار آسانی نیست و همه والدین در طول مسیر اشتباهاتی را مرتکب می‌شوند. اما برخی از اشتباهات رایج می‌توانند پیامدهای جدی و ماندگاری بر روی کودکان، به خصوص در دوران حساس پیش دبستانی داشته باشند. در این مقاله، به بررسی چند مورد از رفتار های اشتباه والدین در تربیت فرزندان ارائه راه‌حل‌های جایگزین برای مدیریت این چالش‌ها می‌پردازیم.
فاصله گرفتن از روال؛ عاملی برای تشدید رفتارهای نامناسب در کودکان
یکی از رایج ترین اشتباه والدین در تربیت فرزندان که می‌تواند منجر به مشکلات رفتاری در کودکان شود، فاصله گرفتن از روال و برنامه روزانه است. کودکان موجوداتی عادت‌پذیر هستند و ثبات و نظم در زندگی برای آنها احساس امنیت و آرامش را به ارمغان می‌آورد.
وقتی روال زندگی کودک به طور مداوم تغییر می‌کند، او گیج و سردرگم می‌شود و ممکن است برای جلب توجه یا ابراز نارضایتی خود، به رفتارهای نامناسب مانند بداخلاقی، پرخاشگری یا بی‌نظمی متوسل شود.
برای مثال، کودکی که دیروز بعد از مدرسه ۱۰ دقیقه در پارک بازی کرده، امروز ممکن است با شنیدن مخالفت مادر برای بازی، عصبانی شود و بهانه‌گیری کند. یا کودکی که شب گذشته با مادرش در تخت خوابیده، صبح ممکن است با تقاضای او برای خوابیدن در تخت خود، مقاومت کند.
راه حل:
برای جلوگیری از این مشکلات، داشتن یک برنامه ثابت و منظم برای نظم، عادات خواب و برنامه‌های غذایی کودک بسیار مهم است. ثبات و نظم در زندگی به کودک کمک می‌کند تا احساس امنیت و آرامش کند، قواعد و انتظارات را به درستی درک کند و در نهایت، به کودک شاد و مطمئن تبدیل شود.
بی‌توجهی به علائم هشداردهنده
یکی دیگر از اشتباه والدین در تربیت فرزندان که می‌تواند منجر به کج‌خلقی و بی‌قراری در کودکان شود، بی‌توجهی به علائم هشداردهنده است.کودکان، به ویژه در سنین پایین، هنوز توانایی کافی برای تنظیم احساسات خود را ندارند و ممکن است در مواقعی که احساس گرسنگی، خستگی یا بی‌حوصلگی می‌کنند، به طور ناگهانی عصبانی، بداخلاق یا بی‌قرار شوند. متاسفانه، بسیاری از والدین در مواجهه با این رفتارها، به جای توجه به نیازهای کودک، سعی می‌کنند با سرزنش و نصیحت او را آرام کنند.
راه حل:
بهترین راهکار برای حل این مشکل، پیش‌بینی و توجه به علائم هشداردهنده طبیعی کودک است. این علائم می‌توانند شامل گرسنگی، خستگی، بی‌حوصلگی، نیاز به خواب و … باشند. به عنوان مثال، اگر می‌دانید که فرزندتان در ساعات خاصی از روز احساس گرسنگی می‌کند، قبل از رفتن به بیرون از خانه، به او میان وعده‌ای سالم بدهید.
یا اگر می‌دانید که بعد از ظهرها خسته می‌شود، برنامه خود را طوری تنظیم کنید که در آن زمان بتوانید او را به چرت بعد از ظهر بفرستید. با کمی دقت و توجه به نیازهای کودک، می‌توانید از بسیاری از مشکلات رفتاری او پیشگیری کنید و به او کمک کنید تا احساسات خود را به طور سالم مدیریت کند.
تمرکز بیش از حد بر نقاط منفی و نادیده گرفتن رفتارهای مثبت
یکی از اشتباهات رایج والدین در تربیت فرزندان، تمرکز بیش از حد بر نقاط منفی و نادیده گرفتن رفتارهای مثبت است. این رفتار می‌تواند تأثیر مخربی بر عزت نفس و اعتماد به نفس کودک داشته باشد. این تمرکز صرف بر نکات منفی، نه تنها به اصلاح رفتار کودک کمک نمی‌کند، بلکه می‌تواند باعث ایجاد حس شرم، یأس و بی‌ارزشی در او شود.
راه حل:
به جای سرزنش دائمی، بر رفتارهای مثبت کودک تمرکز کنید و آنها را تشویق و تقویت نمایید. تحسین و تمجید از کارهای خوب، آغوش گرم و یا بوسیدن کودک، می‌تواند به عنوان پاداشی برای رفتارهای مثبت او باشد.
برای مثال، می‌توانید به فرزندتان بگویید: “من از آرام حرف زدنت و حرف گوش دادنت خوشم می‌آید” یا “اینکه بادیگران قشنگ رفتار کردی دوست داشتم.” با تمرکز بر نقاط قوت و تشویق رفتارهای مثبت، به کودکتان کمک می‌کنید تا عزت نفس قوی و سالمی را در خود پرورش دهد و به فرد شاد و موفق در آینده تبدیل شود.
تشویق به غر زدن: اشتباهی که به عادت تبدیل می‌شود
یکی دیگر از اشتباه والدین در تربیت فرزندان ، نادیده گرفتن یا حتی تشویق غر زدن و نق زدن کودک است. این رفتار می‌تواند به مرور زمان به یک عادت در کودک تبدیل شود و در آینده مشکلات بسیاری را برای او به وجود آورد. کودکان در سنین پایین هنوز توانایی کافی برای تنظیم احساسات خود را ندارند و ممکن است در مواقعی که احساس نارضایتی، خستگی یا کلافگی می‌کنند، به غر زدن و نق زدن متوسل شوند.
اگر در این شرایط، والدین به جای توجه به نیاز کودک و حل مشکل او، غر زدن او را نادیده بگیرند یا به آن با لحنی عاطفی پاسخ دهند، به طور ناخواسته به او پیام می‌دهند که این رفتار قابل قبول است و می‌تواند راهی برای جلب توجه یا رسیدن به خواسته‌ها باشد.
راه حل:
به جای تشویق غر زدن، به احساسات کودک توجه کنید و سعی کنید نیاز او را برطرف نمایید. اگر کودک از چیزی ناراضی است، با او صحبت کنید و به حرف‌هایش با دقت گوش دهید. اگر احساس خستگی یا گرسنگی می‌کند، به او غذا یا میان وعده‌ای سالم بدهید. و اگر نیاز به خواب دارد، او را به تخت خوابش راهنمایی کنید.
همچنین می‌توانید با ایجاد یک محیط آرام و بدون تنش به کودک کمک کنید تا احساسات خود را به طور سالم مدیریت کند. برای مثال، می‌توانید برای او کتاب بخوانید، با او بازی کنید یا او را به پیاده‌روی در طبیعت ببرید. با صبر و حوصله و با استفاده از روش‌های صحیح، می‌توانید به کودکتان کمک کنید تا غر زدن و نق زدن را کنار بگذارد و به جای آن، روش‌های سالم‌تری برای ابراز احساسات خود یاد بگیرد.
برنامه‌ریزی بیش از حد برای فعالیت‌های روزانه کودک
از دیگر اشتباه والدین در تربیت فرزندان می توان به ، برنامه‌ریزی بیش از حد برای فعالیت‌های روزانه آنها است. در حالی که داشتن برنامه و نظم در زندگی تا حدودی ضروری است، پر کردن هر لحظه از روز کودک با کلاس‌های آموزشی، فعالیت‌های فوق برنامه و برنامه‌های تفریحی، می‌تواند زمان آزاد او را برای بازی، تخیل و اکتشاف از بین ببرد.
کودکان، به خصوص در دوران پیش دبستانی، نیاز به زمان آزاد برای کاوش در دنیای اطراف خود، برقراری ارتباط با طبیعت و دنبال کردن علایق خود دارند. برنامه‌ریزی بیش از حد، نه تنها این فرصت‌ها را از آنها می‌گیرد، بلکه می‌تواند باعث ایجاد استرس، اضطراب و حتی افسردگی در آنها شود.
راه حل:
به جای پر کردن هر لحظه از روز کودک با برنامه‌های مختلف، زمان آزاد کافی برای او در نظر بگیرید تا به بازی، تخیل و خلاقیت خود بپردازد. اجازه دهید که کودک علایق و سرگرمی‌های خود را دنبال کند، با دوستانش بازی کند و در طبیعت وقت بگذراند. همچنین می‌توانید با برنامه‌ریزی‌های انعطاف‌پذیر و با در نظر گرفتن نظر و سلیقه کودک، به او کمک کنید تا ضمن داشتن نظم و انضباط، از اوقات فراغت خود نیز لذت ببرد.
عدم توجه کافی به فرزندشان به دلیل مشغله‌های روزانه
یکی از اشتباهات رایج والدین در تربیت فرزندان ، عدم توجه کافی به فرزندشان به دلیل مشغله‌های روزانه است. در دنیای پرمشغله امروز، بسیاری از والدین به طور مداوم درگیر کار، امور منزل، پرداخت قبض‌ها و سایر مسئولیت‌ها هستند و ممکن است ناخواسته، توجه کافی به نیازهای عاطفی و روانی فرزندشان نداشته باشند. این بی‌توجهی می‌تواند پیامدهای منفی بسیاری برای کودک داشته باشد.
کودکان در سنین رشد، نیاز به محبت، توجه و ارتباط عاطفی با والدین خود دارند. کمبود این توجه می‌تواند باعث ایجاد احساس ناامیدی، تنهایی و بی‌ارزشی در آنها شود و در آینده به مشکلات عاطفی، رفتاری و حتی تحصیلی منجر شود.
راه حل:
برای حل این مشکل، سعی کنید هر روز زمانی را به طور اختصاصی به فرزندتان اختصاص دهید. این زمان می‌تواند برای بازی، صحبت، مطالعه یا هر فعالیت دیگری که از آن لذت می‌برید، صرف شود. در این زمان، تمام توجه خود را به فرزندتان معطوف کنید و از فکر کار، تلفن همراه و سایر مشغله‌ها دوری کنید.
همچنین می‌توانید با برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت زمان، از اتلاف وقت و بی‌برنامگی جلوگیری کنید و زمان بیشتری را برای بودن با فرزندتان در اختیار داشته باشید. به یاد داشته باشید که هیچ چیز مهم‌تر از عشق، توجه و محبت شما به فرزندتان نیست. با کمی برنامه‌ریزی و تلاش، می‌توانید به کودکتان نشان دهید که چقدر برای شما ارزشمند است و به او کمک کنید تا به فردی سالم، شاد و موفق در آینده تبدیل شود.
واکنش بیش از حد به دروغ: تله‌ای که اعتماد را از بین میبرد
یکی از اشتباه والدین در تربیت فرزندان نحوه برخورد آنها با دروغگویی کودکان است که، واکنش بیش از حد احساسی و تندی نشان می دهند. در حالی که دروغگویی رفتار قابل قبولی نیست و باید به آن رسیدگی شود، سرزنش، فریاد زدن و تنبیه شدید کودک می‌تواند پیامدهای منفی به مراتب بدتری داشته باشد.
کودکان به دلایل مختلفی ممکن است دروغ بگویند. گاهی اوقات برای جلب توجه، فرار از تنبیه یا محافظت از خود دروغ می‌گویند. واکنش بیش از حد به دروغ، نه تنها به حل مشکل کمک نمی‌کند، بلکه می‌تواند باعث ایجاد اضطراب، ترس و احساس شرم در کودک شود و در آینده به مشکلات رفتاری و عاطفی او منجر شود.
راه حل:
به جای واکنش تند، سعی کنید با آرامش و صبر با کودک صحبت کنید. به او توضیح دهید که چرا دروغ گفتن رفتار اشتباهی است و چه پیامدهایی می‌تواند داشته باشد. همچنین به او کمک کنید تا راه‌های درست برای بیان احساسات و نیازهای خود را یاد بگیرد. به یاد داشته باشید که هدف شما باید اصلاح رفتار کودک و آموزش او باشد، نه تخریب عزت نفس و اعتماد به نفس او.
جمع بندی
تربیت فرزند کار آسانی نیست و همه والدین در طول مسیر اشتباهاتی را مرتکب می‌شوند. با این حال، برخی از اشتباهات رایج می‌توانند پیامدهای جدی و ماندگاری بر روی کودکان داشته باشند. در این مقاله به چند نمونه از رفتارهای اشتباه والدین در تربیت فرزندان ، مانند تمرکز بر نکات منفی، تشویق به غر زدن، برنامه‌ریزی بیش از حد، بی‌توجهی به دلیل مشغله‌های روزانه و واکنش بیش از حد به دروغ، اشاره کردیم. به یاد داشته باشید که هیچ پدر و مادری کامل نیست و همه ما در حال یادگیری و پیشرفت هستیم. با شناخت این اشتباهات رایج و تلاش برای اصلاح آنها، می‌توانیم به فرزندانمان کمک کنیم تا به انسان‌هایی شاد، سالم و موفق تبدیل شوند.
سوالات متداول
چه نوع رفتاری در کودکان پیش دبستانی طبیعی است؟
کودکان در این سنین در حال یادگیری و رشد هستند و ممکن است رفتارهای مختلفی از خود نشان دهند. برخی از رفتارهای رایج در این سنین عبارتند از:
لجبازی
بی‌نظمی
پرخاشگری
دروغ گفتن
غر زدن و نق زدن
چگونه می‌توان با رفتارهای نامناسب فرزند مقابله کرد؟
در این مقاله، راه‌حل‌های مختلفی برای مدیریت رفتارهای نامناسب کودکان پیش دبستانی ارائه شده است. مهم‌ترین نکته این است که با صبر و حوصله با فرزندتان صحبت کنید و به او کمک کنید تا نیاز خود را به طور سالم بیان کند و راه حل‌های مناسبی برای مشکلات پیدا کند.
چه کاری می‌توان انجام داد تا به فرزندان کمک کنیم تا به یک فرد سالم و شاد تبدیل شوند؟
بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که به فرزندتان عشق، حمایت و تشویق ارائه دهید. همچنین می‌توانید با فراهم کردن فرصت‌های مناسب برای یادگیری، رشد و کاوش، به او کمک کنید تا به یک فرد سالم و شاد تبدیل شود.
بیشتر بخوانید:
