خواص و مضرات زغال اخته

صبح بخیر _  میوه‌ای کوچک، قرمز و ترش که روی درخت‌ها و درختچه‌هایی با همین نام رشد می‌کند. این میوه در مناطقی با آب و هوای معتدل رشد می‌کند و به ویژه در ایران، ترکیه، اروپا و قفقاز یافت می‌شود.

 درخت زغال اخته بیشتر در مناطق کوهستانی و معتدل یافت می‌شود و میوه آن به دلیل طعم خاص و خواص تغذیه‌ای و دارویی محبوب است. زغال اخته میوه‌ای با خواص دارویی و تغذیه‌ای فراوان است. این میوه به دلیل داشتن ترکیبات مفید و مواد مغذی، برای سلامتی بدن بسیار مفید است.

زغال اخته‌ها به طور کلی به چند نوع اصلی تقسیم می‌شوند که هرکدام از آن‌ها دارای ویژگی‌های خاصی در طعم، اندازه، و رنگ هستند. در اینجا به معرفی برخی از انواع زغال اخته می‌پردازم:

۱. زغال اخته قرمز (Cornus mas)

این نوع، معروف‌ترین نوع زغال اخته است و بیشتر در ایران و کشورهای خاورمیانه رشد می‌کند. میوه آن کوچک و قرمز رنگ بوده و طعمی ترش و شیرین دارد. این نوع زغال اخته به طور گسترده‌ای در تهیه شربت، مربا، و دسرها استفاده می‌شود.

۲. زغال اخته سیاه (Cornus florida)

زغال اخته سیاه یا آمریکایی بیشتر در آمریکای شمالی یافت می‌شود. این نوع از زغال اخته بزرگ‌تر از نوع قرمز است و رنگ آن به سیاهی می‌زند. طعم آن کمتر ترش و بیشتر شیرین است و معمولاً به صورت تازه یا خشک شده مصرف می‌شود.

۳. زغال اخته آسیایی (Cornus kousa)

این نوع بیشتر در آسیا، به‌ویژه در مناطق ژاپن، چین، و کره یافت می‌شود. میوه آن گردتر و بزرگ‌تر از زغال اخته معمولی است و پوست ضخیمی دارد. طعم آن ملایم‌تر و شیرین‌تر از زغال اخته قرمز است و بیشتر به عنوان میوه تازه مصرف می‌شود.

۴. زغال اخته آبی (Cornus sericea)

این نوع زغال اخته به خاطر رنگ آبی تیره تا سیاه خود شناخته می‌شود و بیشتر در نواحی شمالی آمریکا رشد می‌کند. طعم آن به شدت ترش است و بیشتر در تهیه محصولات فرآوری شده مانند مربا و ژله استفاده می‌شود.

۵. زغال اخته اروپایی (Cornus sanguinea)

این گونه از زغال اخته بیشتر در اروپا یافت می‌شود و میوه‌ای کوچک و قرمز دارد. طعم آن به شدت ترش است و بیشتر به صورت خشک‌شده یا در تهیه محصولات دارویی استفاده می‌شود.

۶. زغال اخته کانادایی (Cornus canadensis)

این نوع زغال اخته در مناطق سردسیر مانند کانادا و بخش‌های شمالی آمریکا یافت می‌شود. میوه آن کوچک، قرمز و بسیار ترش است و بیشتر به صورت دارویی و خوراکی‌های محلی مصرف می‌شود.

۷. زغال اخته هیمالیایی (Cornus capitata)

این نوع زغال اخته در مناطق مرتفع هیمالیا رشد می‌کند و میوه‌ای با رنگ زرد تا قرمز دارد. طعم آن شیرین و ملایم است و بیشتر در غذاهای محلی استفاده می‌شود.

خواص زغال اخته

زغال اخته میوه‌ای کوچک با خواص بی‌نظیر دارویی و تغذیه‌ای است. مصرف این میوه می‌تواند به بهبود سلامت عمومی بدن کمک کند. در ادامه برخی از خواص مهم زغال اخته آورده شده است:

۱. تقویت سیستم ایمنی

زغال اخته سرشار از ویتامین C است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند و در مقابله با عفونت‌ها و سرماخوردگی مؤثر است.

۲. کاهش التهاب
این میوه دارای مقادیر زیادی آنتی‌اکسیدان است که به کاهش التهاب‌های بدن کمک می‌کند. این ویژگی به‌ویژه برای افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند آرتروز مفید است.

۳. بهبود سلامت قلب و عروق
زغال اخته به کاهش فشار خون کمک می‌کند و با بهبود گردش خون و کاهش کلسترول بد (LDL)، از بیماری‌های قلبی و سکته پیشگیری می‌کند.

۴. پیشگیری از عفونت‌های ادراری
مصرف زغال اخته می‌تواند به جلوگیری از عفونت‌های مجاری ادراری کمک کند، زیرا ترکیبات موجود در آن از چسبیدن باکتری‌ها به دیواره‌های مثانه جلوگیری می‌کنند.

۵. کاهش خطر دیابت
زغال اخته به تنظیم قند خون و بهبود حساسیت به انسولین کمک می‌کند و می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ مؤثر باشد.

۶. تقویت سلامت گوارش
به دلیل فیبر بالایی که دارد، زغال اخته به بهبود عملکرد گوارش کمک کرده و از یبوست جلوگیری می‌کند.

۷. پیشگیری از سرطان
آنتی‌اکسیدان‌های موجود در زغال اخته با محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های رادیکال‌های آزاد، به پیشگیری از سرطان کمک می‌کنند.

۸. کاهش وزن
زغال اخته کم کالری است و فیبر بالای آن احساس سیری را افزایش می‌دهد، که به کاهش اشتها و کمک به کاهش وزن منجر می‌شود.

۹. بهبود سلامت پوست
ویتامین C موجود در زغال اخته به ترمیم بافت‌های پوستی کمک می‌کند و از پیری زودرس پوست جلوگیری می‌کند. همچنین باعث کاهش چین و چروک و لطافت پوست می‌شود.

۱۰. تقویت سلامت مغز
آنتی‌اکسیدان‌های زغال اخته می‌توانند به بهبود حافظه و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مغزی مانند آلزایمر کمک کنند.

مضرات زغال اخته

۱. مشکلات گوارشی

نفخ و گاز: مصرف زیاد زغال اخته ممکن است به دلیل محتوای فیبر بالا باعث نفخ و گاز در برخی افراد شود. برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است به تدریج مقدار مصرفی را افزایش دهید و از مصرف زیاد در یک بار خودداری کنید.

۲. تداخلات دارویی

تداخل با داروها: زغال اخته می‌تواند با برخی داروها تداخل داشته باشد، به ویژه داروهایی که به تنظیم قند خون یا فشار خون مربوط می‌شوند. اگر داروهای خاصی مصرف می‌کنید، مشورت با پزشک قبل از افزودن زغال اخته به رژیم غذایی خود ضروری است.

۳. آلرژی

حساسیت‌های غذایی: در برخی افراد، زغال اخته ممکن است باعث حساسیت‌های غذایی یا واکنش‌های آلرژیک شود. علائم حساسیت شامل خارش، ورم، و مشکلات تنفسی است. اگر این علائم را تجربه کردید، مصرف زغال اخته را متوقف کرده و با پزشک مشورت کنید.

۴. قند خون

افزایش قند خون: اگرچه زغال اخته به طور کلی قند خون را به طور مثبت تحت تأثیر قرار می‌دهد، مصرف زیاد آن ممکن است بر قند خون برخی افراد تاثیر بگذارد. به ویژه برای کسانی که به دیابت مبتلا هستند، بهتر است مصرف زغال اخته را با احتیاط و در مقادیر کنترل شده انجام دهند.

۵. مصرف زیاد

کالری و قند: اگرچه زغال اخته کم‌کالری است، مصرف بیش از حد آن ممکن است به افزایش مصرف کالری و قند منجر شود. توجه به تعادل و تنوع در رژیم غذایی بسیار مهم است.

۶. تاثیر بر فشار خون

پتاسیم بالا: زغال اخته حاوی مقادیر زیادی پتاسیم است. برای افرادی که به دلیل مشکلات کلیوی یا فشار خون بالا باید مصرف پتاسیم را محدود کنند، مصرف زیاد زغال اخته ممکن است مشکل‌ساز باشد.

بیشتر بخوانید:

فواید باورنکردنی خوردن یک وعده غذای تند