سنگی که با ارزش تر از طلا بود!
وزن آن به سنگینی ۱۷ کیلوگرم (۳۷.۵ پوند) است. محققان، بعد از بریدن ورقهٔ کوچکی از آن با ارهٔ الماسبُر، دریافتند که ترکیبات آن از درصد بالایی آهن تشکیل شده است که آن را به کندریت H5 معمولی تبدیل میکند.
در سال ۲۰۱۵، دیوید هول در پارک محلّی ماریبورو حوالی ملبورن استرالیا، به دنبال طلا در حال کاوش بود. او، با یک ردیاب فلزی، شیء عجیبی را کشف کرد؛ سنگی بسیار سنگین و سرخفام که روی خاکی زردرنگ جا خوش کرده بود.
به گزارش صبح بخیر، او سنگ را به خانه برد و با اطمینان از اینکه درون سنگ تکهٔ بزرگی طلا قرار گرفته است، به هر ضرب و زوری که شده سعی کرد آن را بشکند. هر چه نباشد، ماریبورو در ناحیهٔ طلاخیزی واقع شده است که در قرن نوزدهم، طلای استرالیایی در آنجا به بالاترین میزان خود یافت میشد.
هول، برای گشودن گنجینهاش، دست به دامن ارهٔ سنگبری، سنگ جت، دریل و حتی خواباندن سنگ در اسید شد. با این همه، حتی از پس پُتک هم کاری برنیامد. دلیلش این بود که آنچه او میخواست به هر ضرب و زوری شده بازش کند، اصلاً طلا نبود!
همانطور که سالها بعد فهمید، این شی عجیب، شهابسنگی کمیاب بود.
در سال ۲۰۱۹، درموت هنری، زمینشناس موزهٔ ملبورن، به روزنامهٔ سیدنی مورنینگ هرالد گفت: «این شهابسنگ ظاهری تراشخورده و چالدار دارد که حین ورود به جو زمین ایجاد میشود. سطح بیرونی آن ذوب میشود و جوّ زمین آن را صیقل میدهد.»
هول اگرچه نتوانسته بود سنگ را بشکند، اما همچنان کنجکاویاش پابرجا بود. او تکهسنگ را برای شناسایی به موزهٔ ملبورن برد.
هنری به شبکهٔ خبری ۱۰ گفت: «تا به حال سنگهای زیادی را دیدهام که مردم فکر میکنند آنها شهابسنگ هستند.»
هنری در ادامه گفت حقیقات این است که پس از ۳۷ سال کار در موزه و بررسی هزاران سنگ، فقط دو سنگ کشفشده شهابسنگ از آب درآمدند.
بیل برچ، زمینشناس موزهٔ ملبورن، به روزنامهٔ سیدنی مورنینگ هرالد توضیح داد: «اگر روی زمین سنگی مثل این میدیدید و آن را بر میداشتید، تا این اندازه سنگین نبود.»
محققان در مقالهای علمی به توصیف شهابسنگی ۴.۶ میلیارد ساله پرداختند که آن را ماریبورو نامیدند؛ شهری که در نزدیکی آن پیدایش کرده بودند.
وزن آن به سنگینی ۱۷ کیلوگرم (۳۷.۵ پوند) است. محققان، بعد از بریدن ورقهٔ کوچکی از آن با ارهٔ الماسبُر، دریافتند که ترکیبات آن از درصد بالایی آهن تشکیل شده است که آن را به کندریت H5 معمولی تبدیل میکند.
علاوه بر این، وقتی آنها را میشکنید، میتوانید دانههای بلوریشدهٔ کوچکی از مواد فلزی را درون آن ببینید که کُندرول نام دارند.
هنری گفت: «شهابسنگها کمهزینهترین شیوه برای کاوش و بررسی فضا هستند. با آنها به گذشته سفر میکنیم و دربارهٔ قدمت، پیدایش و عناصر سازندهٔ منظومهٔ شمسی (منجمله زمین) اطلاعاتی به دست میآوریم.»
«برخی از آنها اطلاعات مختصری راجعبه اعماق زمین در اختیارمان قرار میدهند. «غبار کیهانی» موجود در برخی از شهابسنگها قدمتشان از منظومهٔ شمسی نیز بیشتر است. «غبار کیهانی» به ما نشان میدهد که ستارگان چطور شکل گرفتند و تکامل پیدا کردند و چه شد که در نهایت منجر به شکلگیری عناصر جدول تناوبی شدند.»
«شهابسنگهای دیگری هم هستند که در آنها مولکولهای آلی مثل آمینو اسید، که عنصر سازندهٔ حیات است، یافت میشوند.»
با اینکه محققان هنوز از منشأ شهابسنگها و قدمتشان روی زمین چیز زیادی نمیدانند، اما حدسهایی میزنند.
زمانی، منظومهٔ شمسی ما چیزی نبود جز تودهای چرخان از غبار و سنگهای کندریت. سرانجام، جاذبه بسیاری از این مواد را در قالب سیارهها کنار هم جمع کرد، اما آنچه که از این مواد باقی مانده بود به کمربند عظیمی از سیارکها تبدیل شد.
هنری در گفتگو با کانال خبری ۱۰ گفت: «این شهابسنگ خاص به احتمال زیاد از کمربند سیارکهای بین مریخ و مشتری سر و کلهاش پیدا شده و با برخورد برخی از سیارکها با هم به بیرون پرتاب شده و در نهایت به زمین برخورد کرده است.»
تاریخگذاری کربن نشان میدهد که این شهابسنگ بین ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ سال روی زمین بوده است و بین سالهای ۱۸۸۹ و ۱۹۵۱ تعدادی شهابسنگ رؤیت شده است که یکی از این گزارشها میتواند مربوط به برخورد همین شهابسنگ باشد.
محققان ادعا میکنند که شهابسنگ ماریبورو بسیار کمیابتر از طلاست و به همینخاطر از نظر علمی ارزش زیادی دارد. این شهابسنگ یکی از ۱۷ شهابسنگی است که تا به حال در ایالت ویکتوریای استرالیا گزارش شده است و بعد از گونهٔ بزرگ ۵۵ کیلوگرمی که در سال ۲۰۰۳ کشف شد، بزرگترین جرم کندریت است.
هنری به شبکهٔ خبری ۱۰ گفت: «علیرغم اینکه تا به حال در ایالت ویکتوریا هزاران تکه طلا کشف شده است، این تازه هفدهمین شهابسنگی است که در این ایالت پیدا کردهاند.»
«با نظر به زنجیرهٔ اتفاقات، شاید بگویید همین که چنین چیزی پیدا شده خودش معجزهای کیهانی است.»
حتی اولین شهابسنگی هم نیست که پایش به موزه باز شده است. در خبر بسیار حیرتانگیزی که ScienceAlert در سال ۲۰۱۸ پوشش داد، یک سنگ کیهانی پس از گذشت ۸۰ سال، و دستبهدست شدن بین دو صاحب، و رها شدن کنار راهپله، بالاخره ماهیت حقیقیاش کشف شد.
اگر میخواهید حیاط خانهتان را برای پیدا کردن سنگهای سخت و سنگین خاص وارسی کنید، هیچ زمانی بهتر از حالا نیست. خدا را چه دیدید! شاید همین حالا روی معدنی از طلا نشسته باشید.
این پژوهش در گزارشهای انجمن سلطنتی ویکتوریا منتشر شد.